BİLDİRİNİN TÜRKÇE ADI
Tarihi Yığma Yapıların Depreme Karşı Güçlendirilmesi
BİLDİRİNİN İNGİLİZCE ADI
Seismic Strengthening of Historic Unreinforced Masonry Structures
BİLDİRİ VERENLERİN ADLARI VE İŞ ADRESLERİ
İnşaat Yüksek Mühendisi Ali Bayraktar, İTÜ 1972
SGM Sismik Güçlendirme Merkezi İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti.
İnönü Cad. Sümer Sok. Zitaş D1 Blok No:19/8 Kozyatağı Kadıköy 34742 İstanbul
Tel: (216) 416 86 74 - Faks: (216) 416 29 09
E-mail : destek@sismik-guclendirme.com
Websitesi : www.sismik-guclendirme.com
BİLDİRİ VERENLERİN İNGİLİZCE BİLGİLERİ
Mr. Ali Bayraktar, Civil Engineer, M.S. ITU 1972
SGM Sismik Güçlendirme Merkezi İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti.
İnönü Cad. Sümer Sok. Zitaş D1 Blok No:19/8 Kozyatağı Kadıköy 34742 İstanbul
Tel: (216) 416 86 74 - Faks: (216) 416 29 09
E-mail adress : destek@sismik-guclendirme.com
Website : www.sismik-guclendirme.com
ÖZET
Sismik güçlendirme dünyada halen ciddi bir uzmanlık konusudur. Tarihi yığma yapılar
düşey yükleri rahatlıkla taşıyabilmekte ama yatay yönde etkiyen deprem yüklerinde etkisiz
kalmaktadır. Bu sebeple; depremlerin etkili olduğu bölgelerde, tarihi yapıların devamlı
onarım görmesi gerekmiştir. Tarihi yığma yapıların sismik güçlendirmesi derin uzmanlık
gerektiren bir konudur çünkü tarihi yapıların korunması gereken birçok özellikleri vardır.
Bu bildiri; cami kubbesi ve minare gibi tarihi yapılarda oluşan hasarları, bu hasarların
nedenlerini ve değişik tipte tarihi yapılar için uygun olan sismik güçlendirme metotlarını
açıklamayı hedeflemektedir. Tarihi yığma yapıların sismik güçlendirmesi yapılırken,
öncelikle yapının özellikleri çok detaylı olarak incelenmeli ve yapı çok iyi tanınmalıdır.
Sonrasında; deprem anında yapıda oluşan çekme gerilmeleri ve bu çekme gerilmelerinin
oluştuğu bölgeler bilgisayar ortamında tespit edilmelidir. En sonunda da; yapıda oluşan
çekme kuvvetleri yapının bünyesine entegre edilecek ileri teknoloji çekme elemanları ile
alınmalıdır. Şu kesindir ki; seçilecek güçlendirme metodu; yapının mimari ve tarihi
özelliklerini tamamen korumalıdır. Tarihi bir yığma yapının tarihsel özelliklerini hiçe
sayarak yapılacak, iç ve dış cephede hoş olmayan görüntülere yol açacak bir sismik
güçlendirme metodu kesinlikle kabul edilemez. Tarihi yapılar için optimum sismik
güçlendirme metodu; yapıya minimum zararı verecek ama deprem anında oluşacak çekme
gerilmelerini de alabilecek şekilde geliştirilmiş bir sistemdir.
Seismic strengthening is still an area of true specialization in the world today. Historic unreinforced masonry (URM) structures typically withstand all vertical loads, but fail under even small tensile stresses due to their inability to carry lateral loads that prevail during earthquakes. This explains why all historic URM structures, in areas of high seismic activity, had to be strengthened and repaired continuously throughout their lifetimes. Seismic strengthening of historic structures is an area of high level specialization due to the need to preserve precious architectural details and cultural heritage that area associated with the historic structures. This paper attempts to describe the specific seismic damage characteristic to different types of historic URM structures such as domes and minarets and also suggest appropriate seismic strengthening methods for such structures. Historic URM structures need to be analyzed and understood thoroughly before any strengthening method can be recommended. It is imperative that, first, areas where tensile stresses occur during earthquakes need to be determined using appropriate computer software. Then, the obtained tensile stresses need to be accommodated by high technology tension-absorbing materials that should be integrated in to the structures while causing only minimal disturbance. It is crucial to devise a strengthening method that would preserve all historical and architectural attributes of the structure. A strengthening method that fails to meet this critical goal, causing visible damage on the interior or the exterior facade, would be unacceptable. The optimum seismic strengthening method for historic URM structures is a system that would cause minimum disturbance on the existing structure while absorbing all tensile stresses that would occur during earthquakes. Keywords: Historical Structures, Engineering Aspects, .Analysis Methodologies.